Wydawca treści
Projekt adaptacji do zmian klimatu na terenach nizinnych
Realizujemy działanie w ramach "Kompleksowego projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych – kontynuacja (MRN3)"
Podmioty realizujące projekt:
- Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ
- 151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych
- Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł
Okres realizacji:
2024-2028
Cel główny projektu:
Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/ procesów klimatycznych takich jak susze i pożary, powodzie i podtopienia, intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne, ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.
Cele szczegółowe:
- Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
- Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.
W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:
- Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
- Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
- Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.
Planowane działania:
W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:
- budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
- budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
- renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
- przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
- zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
- unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.
Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.
Planowane rezultaty projektu:
W projekcie planuje się wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu), osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m3 oraz osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m3 (wskaźnik rezultatu).
Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników.
Planowana wartość projektu:
- Całkowity koszt realizacji projektu: 511 560 000 zł
- Kwota wydatków kwalifikowalnych: 405 670 000 zł
- Kwota dofinansowania z UE: 323 359 557 zł
#FunduszeUE
Ochrona przed pożarami
Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów
Głównym celem projektu którego jednym z beneficjentów jest Nadleśnictwo Przymuszewo, jest zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.
Cele uzupełniające:
- rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
- szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
- skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.
Dofinansowanie zostało przeznaczone na:
- rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń
Zakupiona została nowa kamera pracująca w jakości HD, z której obraz przesyłany jest do Punktu Alarmowo-Dyspozycyjnego Nadleśnictwa. Obraz analizowany jest przez obserwatora, wspomanaganego przez oprogramowanie komputerowe wykrywające dym w trybie automatycznym. Kierunek zauważenia dymu jest automatycznie przenoszony na mapę, a po dodaniu kierunków obserwacji z sąsiednich punktów obserwacyjnych system automatycznie podaje lokalizację pożaru.
Nadleśnictwo Przymuszewo uzyskało dofinansowanie w wysokości 85% poniesionych kosztów kwalifikowanych w łacznej kwocie 74 494,12 zł, w tym 58 185,18 na zadanie budowy systemu monitoringu wizyjnego oraz 16 308,94 zł na doposażenie Punktu Alarmowo Dyspozycyjnego - zakup komputera wraz z oprogramowaniem wykrywania dymu na obrazie z kamer.
Wiecej informacji o projekcie na stronie Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych
Wiecej informacji o projekcie w broszurze informacyjnej
Centrum Edukacji Leśnej w Czernicy
Koszt operacji: 554 851,77 zł
Wnioskowane dofinansowanie operacji: 194 527,42 zł
Nadleśnictwo Przymuszewo realizuje operację, której przedmiotem jest przebudowa i rozbudowa istniejacego Ośrodka Edukacji Leśnej w Czernicy. Na bazie istniejącej dotychczas, a zniszczonej w czasie nawałnicy z 2017 roku infrastruktury powstało nowoczesne centrum edukacyjne wyposażone w sprzęt pozwalający na prowadzenie zajęć zgodnie z najnowszymi standardami.
Dotychczasowa oferta edukacyjna Nadleśnictwa dostosowana była do ograniczonych warunków lokalowych w dwóch izbach edukacyjnych. Powstanie ośrodka umozliwia prowadzenie zajęć niezaleśnie od warunków pogodowych
Centrum Edukacji Ekologicznej w Czernicy
Nadleśnictwo Przymuszewo zrealizowało zadanie pn: Centrum Edukacji Ekologicznej w Czernicy dofinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku http://www.wfos.gdansk.pl),
Koszt zadania wyniósł 1427 685,83 zł.
Dotacja z Wojewódzkiego Funduszu ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku to kwota 520 000,00 zł
Podstawowym celem inwestycji było stworzenie nowoczesnej bazy edukacyjnej, dającej możliwość prowadzenia zajęć z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi zarówno Nadleśnictwu jak i ZHP, a także innym podmiotom współpracującym. Oprócz funkcji edukacyjnej obiekt ten przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa dzieci wypoczywających na terenie harcerskiej bazy obozowej w Czernicy, a także znacząco zmniejsza zagrożenie ekologiczne dla zlewni rzeki Brdy poprzez poprawę warunków sanitarnych terenu bazy.
USUWANIE ŚMIECI Z TERENÓW LEŚNYCH
Usuwanie odpadów oraz likwidacja nielegalnych miejsc ich składowania
Usuwanie odpadów oraz likwidacja nielegalnych miejsc ich składowania na terenie Nadleśnictwa Przymuszewo realizowane było na podstawie zawartej umowy z WFOŚiGW w Gdańsku.
Prowadzono zbiórkę śmieci z 14 miejsc postoju zlokalizowanych na terenach leśnych od 1 kwietnia do 30 września 2017 roku oraz z obszarów bezpośrednio przylegających do dróg leśnych i szlaków turystycznych. Osiągnięto efekt ekologiczny w postaci 30,236 Mg zebranych i wywiezionych odpadówUSUWANIE ŚMIECI Z TERENÓW LEŚNYCH
Wykonanie zadania przy udziale środków z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku w zakresie usuwania odpadów oraz likwidacji nielegalnych miejsc ich składowania na terenie Nadleśnictwa Przymuszewo.
Nadleśnictwo Przymuszewo prowadzono zbiórkę śmieci z 14 miejsc postoju zlokalizowanych na terenach leśnych od 30 kwietnia do 30 września 2016 roku oraz z obszarów bezpośrednio przylegających do dróg leśnych i szlaków turystycznych.
Osiągnięto efekt ekologiczny w postaci 30,192 Mg zebranych i wywiezionych odpadów.
Usuwanie śmieci z terenów leśnych
Usuwanie odpadów oraz likwidacja nielegalnych miejsc ich składowania na terenie Nadleśnictwa Przymuszewo realizowane było na podstawie zawartej umowy z WFOŚiGW w Gdańsku.
Prowadzono zbiórkę śmieci z 14 miejsc postoju zlokalizowanych na terenach leśnych od 30 kwietnia do 30 września 2015 roku oraz z obszarów bezpośrednio przylegających do dróg leśnych i szlaków turystycznych. Osiągnięto efekt ekologiczny w postaci 42,434 Mg zebranych i wywiezionych odpadów.
Ochrona siedliska boru chrobotkowego
Ochrona siedliska 91TO Sosnowy bór chrobotkowy na terenie obszaru Natura 2000 Młosino-Lubnia PLH220077
Nadleśnictwo Przymuszewo realizuje zadanie "Ochrona siedliska 91TO Sosnowy bór chrobotkowy na terenie obszaru Natura 2000 Młosino-Lubnia PLH220077" z dofinansowaniem z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
Koszt zadania wyniósł 10 800 zł.
Dotacja WFOŚiGW to 5 500 zł
Podstawowym celem prac było usunięcie martwej materii organicznej pochodzącej z wykonania cięć prześwietlających (trzebież późna) na łącznej powierzchni zredukowanej 12 ha w Leśnictwie Lubnia.
Wykonanie cięcia trzebieży późnej ma na celu przerzedzenie drzewostanu, a co za tym idzie dostarczeniem większej ilości promieniowania słonecznego do dna lasu. Zbyt duże zwarcie niedopuszczające odpowiedniej ilości światła słonecznego powoduje zanikanie chronionych gatunków chrobotków. Pozostawienie martwego drewna (w tym gałęzi) na tym terenie prowadzi do użyźnienia siedliska i pogorszenia warunków siedliskowych dla porostów naziemnych.
Oczekiwanym efektem tych prac będzie polepszenie warunków rozwoju chrobotków oraz uzyskanie fitocenoz zespołu zgodnych z aktualnym potencjałem siedliska boru chrobotkowego
Zadanie wykonano zgodnie z planem Zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Młosino-Lubnia PCH220077 ustanowionych zarządzeniem RDOŚ w Gdańsku z dn. 6 maja 2014r.
Mała retencja
Nadleśnictwo Przymuszewo zrealizowało inwestycję pod nazwą: „Remont i odbudowa urządzeń melioracji wodnych szczegółowych na kompleksie łąk w Leśnictwie Laska”, gm. Brusy, powiat chojnicki. System nawodnień położony jest w północnej części Zaborskiego Parku Krajobrazowego.
Zadanie to zostało zrealizowane w ramach projektu ,,Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych", współfinansowanym przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach III Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 -Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska, Działanie 3.1 Retencjonowanie wody i zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.
Głównym celem inwestycji była poprawa stanu siedlisk łąkowych i torfowiskowych. Odtworzenie dawnego systemu nawadniającego spowodowało wzbogacenie różnorodności biologicznej ekosystemów, odtworzenie biotopów wilgotnych łąk na obszarze ptasiej ostoi Natura 2000. Ponadto zrekonstruowano XIX-to wieczny system nawodnień, przykład kultury rolniczej Kaszub.
Nawadniane łąki położone są na wzniesieniach zbudowanych z piasków 1uźych.
Dla zachowania cennych przyrodniczo łąk wykonano rekonstrukcję systemu nawadniającego w kształcie zb1iżonym do zachowanych historycznych urządzeń hydrotechnicznych. Odtworzono unikalny system nawodnień w postaci nawodnień stokowo-bruzdowych. W ostatnich latach obiekt nie był eksploatowany m. in. z powodu złego stanu technicznego rowów i zastawek. Odbudowano zniszczone fragmenty obwałowań - grobli. Wyłożono faszyną stopy skarp w miejscach szczególnie narażonych na rozmycie tj: na ostrych łukach doprowadzalników i na wylotach z przepusto-zastawek. Wyloty jak i wloty do przepusto-zastawek wzmocniono kamieniem polnym. Konieczne było wykonanie uszczelnienie dna i grobli doprowadzalnika marglem i g1iną. Wykonano remont kapitalny przepusto-zastawkek, który polegał na zamontowaniu prowadnic na szandorach. Odbudowano zastawki drewniane ze stopniem korekcyjnym. Zasypano wyrwy powstałe w wyniku niekontrolowanych spływów wód na całej powierzchni kompleksu.
Odbudowano bruzdy rozlewowe z wykonaniem wypustów w groblach oraz montażem stawideł.
Woda do nawodnień obiektu pobierana jest z rzeki Kłonecznicy poprzez jej piętrzenie na jazie i wprowadzana na główny doprowadzalnik wody na łąki. Nawodnienie obiektu polega na wprowadzeniu wody do bocznych doprowadzalników oraz za pomocy wpustów na bruzdy rozlewowe, które usytuowane są u podnóża skarp głównego rowu i bocznych doprowadzalników. Woda po wypełnieniu bruzd przelewa się przez korony grobelek roz1ewajc się po stoku i nawadnia użytki zielone.
Powstała mała retencja poprzez gromadzenie wody:
a) retencja zbiornikowa – po zatrzymaniu wody na mnichu - V=1357 m3 wody
b) retencja korytowa – na doprowadzalnikach po zatrzymaniu wody na przepusto – zastawkach – V=8 870 m3 wody
c) retencja glebowa (powierzchniowa) – 16,73 ha – V=1 673 m3 wody
W ramach projektu odbudowano unikatowy system nawodnień na powierzchni 16,73 ha użytków zielonych z retencjonowaniem 11 900 m3 wody.




